Problem z instalacją elektryczną

Mieszkam na wsi w całorocznym budynku mieszkalnym. Moc dostarczanego prądu to 5kW (identyczna jak w domu kolegi, u którego jest wszystko OK). Instalację elektryczną zakładał uprawniony elektryk. W domu jest 16 bezpieczników plus różnicówka. Jedynym sprzętem, który działa cały czas, jest lodówka klasy A+. Zdarza się niekiedy, że np. przy włączaniu odkurzacza, czajnika elektrycznego, a nawet przy kolejnym w ciągu dnia włączeniu światła w łazience czy kuchni, wybija różnicówkę.   Jeszcze nie zdarzyło się, żeby wyskoczył konkretny pojedynczy bezpiecznik. Tak samo zdarza się, kiedy włącza się pompa hydroforu. Dziwne jest jednak to, że różnicówkę wysadza czasami nawet wtedy, kiedy poza lodówką nic nie pobiera prądu i włącza się odkurzacz lub światło. Bywa, że przez kilka dni wszystko jest OK, a później sytuacja się powtarza. Kilka razy zrobiłem nawet eksperyment: włączałem po kolei piekarnik, odkurzacz, czajnik, ekspres do kawy, hydrofor, światła i nic się nie działo. Elektryk był u mnie już kilka razy, z różnymi miernikami, widzę, że się starał, ale stwierdził, że nie potrafi rozwiązać problemu. Wymienił różnicówkę na mocniejszą, ale bez rezultatu. Wiem, że na moją prośbę zjawi się kolejny raz, ale to nie ma sensu. Wydaje mi się, że opisana sytuacja występuje częściej jesienią i zimą, kiedy dom jest ogrzewany tylko w weekendy.

Dzień dobry, problem w tym, że elektryk, jak wynika z Pana opisu, nie zna zasady działania wyłącznika różnicowoprądowego i traktuje go jak wyłącznik nadprądowy (bezpiecznik). Zacznę od wyjaśnienia, jak działa wyłącznik nadprądowy (bezpiecznik).

Zadaniem wyłącznika nadprądowego (bezpiecznika) jest zabezpieczenia kabli i przewodów w instalacji elektrycznej przed nadmiernym przegrzaniem (skutek zwarć lub przeciążeń). W dużym uproszczeniu - przegrzanie może doprowadzić do pożaru. Na poniższym uproszczonym schemacie umieściłem przykładowe odbiorniki, takie jak telewizor, kuchenka mikrofalowa, silnik, żarówka. Przyjmijmy, że obwód zabezpieczony jest bezpiecznikiem nadprądowym o wartości 10A. Jeśli przez bezpiecznik będzie przepływał prąd mniejszy od 10A, wówczas wszystko będzie działało, natomiast jeśli przez bezpiecznik popłynie prąd większy niż 10A, wówczas wyłącznik nadprądowy (bezpiecznik) wyłączy obwód. Na urządzeniach elektrycznych powinna widnieć informacja o mocy urządzenia i jaki prąd ono pobiera. W przypadku odbiorników jednofazowych można w prosty sposób obliczyć, jaki prąd pobiera urządzenie, znając jego moc. Wzór J=P/U

J – prąd pobierany przez urządzenie w amperach (A)

P – moc urządzenia w watach (W)

U – napięcie instalacji elektrycznej w woltach (V) 

W Polsce 230 V Dla przykładu: jeśli czajnik pobiera 2200 W (2,2 kW), jego prąd obliczamy następująco:

J=P/U J=2200/230

J=9,5 A

Przykład wyłącznika nadprądowego:

http://www.tim.pl/wylacznik-nadpradowy-1p-b-10a-6ka-ac-mbn110e?context=158312b038

Wyłącznik różnicowoprądowy ma inne zadanie – zabezpieczać ludzi i zwierzęta przed porażeniem prądem elektrycznym. W dużym uproszczeniu zasada jego działania jest następująca: jeśli przez przewód L wpłynęło 6A (na naszym przykładzie) i przez przewód L wypłynęło 6A – wyłącznik traktuje to jako stan normalny – wszystko działa. Standardowy wyłącznik różnicowoprądowy stosowany w domach jednorodzinnych i mieszkaniach ma czułość 30 mA (0,03A). Czyli w omawianym przykładzie zadziała (wyłączy obwód), jeśli różnica pomiędzy prądem wpływającym, a wypływającym będzie większa niż 30 mA. Trzymając się omawianego przykładu, jeśli przez przewód L wpływa 6 A, a przez przewód N wypływa 5,96 A, wówczas dla wyłącznika jest to sytuacja alarmowa awaryjna i ma natychmiast wyłączyć obwód. W domyśle – uszkodzeniu uległa izolacja urządzenia i napięcie gdzieś ucieka (jest upłynność prądu).

Wracając do Pana przypadku, pisze Pan, że w instalacji wyłącza wyłącznik różnicowoprądowy (różnicówka) oraz wspomina Pan, że dzieje się to losowo, a szczególnie nasila się w okresie podwyższonej wilgotności powietrza (jesień i zima). Moim zdaniem, Pana instalacja w jakimś miejscu jest wadliwie wykonana, może to być np. lampa, która nie ma zachowanej szczelności i w okresie zwiększonej wilgotności powietrza powoduje prądy upływu. Może to być np. źle zabezpieczona puszka łączeniowa, do której dostaje się wilgoć. Może to być gniazdko na zewnątrz budynku (powinno być o stopniu IP-44, a być może założone jest zwykłe IP-20). Może to być również jakiś fragment instalacji elektrycznej, gdzie zwierzęta, np. myszy, uszkodziły izolację i wilgoć powoduje upłynność prądu. A może to również być sytuacja, gdzie przechodzące zwierzęta, np. myszy, dotykają uszkodzonego przewodu fazowego, a upływający prąd powoduje wyłączenie wyłącznika różnicowoprądowego.

Działanie wyłącznika różnicowoprądowego może być również spowodowane podłączeniem do instalacji urządzenia, np. wiertarki czy grzejnika, wewnątrz którego jest uszkodzona izolacja, przez co istnieje upłynność prądu większa niż 30 mA. Może to być również wadliwy przewód zasilający urządzenie z uszkodzona izolacją. W celu uniknięcia sytuacji, w której upłynność prądu wyłącza zasilanie w całym budynku, w instalacji stosuje się kilka wyłączników różnicowoprądowych. Wówczas, jeśli wystąpi upłynność prądu, zostaje wyłączony konkretny obwód. Niestety, takie rozwiązanie podnosi koszty instalacji elektrycznej. Aby w Pana przypadku ustalić przyczynę wyłączeń, proponuję zlecić wykwalifikowanemu elektrykowi dokonanie kompletnych pomiarów instalacji elektrycznej, a w szczególności:

• pomiar rezystancji izolacji,
• pomiar czasu wyłączania wyłączników różnicowoprądowych.

Proszę uwzględnić fakt, że prawidłowe wykonanie pomiarów jest dość pracochłonne i wiąże się z koniecznością odłączenia przewodów od urządzeń końcowych (gniazdek, opraw oświetleniowych, ściemniaczy, itp.). W związku z tym dla instalacji 1-fazowych cena za punkt orientacyjnie waha się w przedziale od 5 do 10 zł za punkt. Pomiar wyłącznika różnicowoprądowego orientacyjnie to około 20 zł od urządzenia, badanie elektronarzędzi – około 15 zł za urządzenie. Z pomiarów powinien Pan otrzymać szczegółowy protokół, na bazie którego będzie można zlokalizować usterkę i oszacować koszty jej usunięcia.

Pozdrawiam,

Piotr Bibik

www.szkolenia.tim.pl www.tim.pl