Czy klimatyzacja może być tania? Poznaj wady i zalety klimatyzatorów stałych i przenośnych

Chłodzenie domu podczas letnich upałów jest często trudne. Dlatego niektórzy inwestują w klimatyzację. Przeczytaj, jakie wady i zalety mają klimatyzatory do domu jednorodzinnego, czy warto zakupić te najtańsze i na czym polega różnica między klimatorem (klimatyzerem) a klimatyzatorem.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Andrzej Szandomirski

Zapewne nie wszyscy uznają, że klimatyzatory są tanie, ale z pewnością nie jest to luksus zarezerwowany wyłącznie dla najbogatszych. Zamiast narzekać na upały, warto chyba wydać kwotę porównywalną z tą, jaką trzeba przeznaczyć na przykład na telewizor, by zapewnić sobie komfort przez całe lato

Choć niektórzy uważają, że instalowanie klimatyzatorów w domach jest przesadą, nie ma równie skutecznego rozwiązania umożliwiającego utrzymywanie w pomieszczeniach niskiej temperatury latem. Trzeba oczywiście brać pod uwagę koszty, i to nie tylko te związane z zakupem i montażem, ale także z późniejszą eksploatacją klimatyzatorów, które do działania potrzebują sporo energii elektrycznej.

Jest kilka rodzajów urządzeń służących do obniżania temperatury powietrza w pomieszczeniach. Ich działanie zwykle nie ogranicza się jedynie do tej jednej funkcji. Przy okazji mogą powietrze oczyszczać, osuszać bądź nawilżać, a gdy zrobi się zbyt zimno, także je ogrzewać. Klimatyzatory kosztują od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Czy warto płacić tyle za te najdroższe? Czy zakup najtańszej klimatyzacji to nie wyrzucenie pieniędzy w błoto? Na czym polegają różnice między nimi?

Tania klimatyzacja

Urządzenia nazywane klimatorami, klimatyzerami albo klimatyzatorami ewaporacyjnymi oferowane za kilkaset złotych w sklepach z artykułami gospodarstwa domowego lub wyposażenia wnętrz przynoszą ulgę w czasie upału, ale nie dają możliwości ustalenia temperatury, jaką mają utrzymywać w pomieszczeniu. Są wyposażone w wentylator, który wprawia w ruch powietrze, i już dzięki temu przebywające w zasięgu jego działania osoby mogą poczuć się lepiej. Do tego jest jeszcze zbiornik, który co pewien czas należy napełniać wodą, by odparowując, odbierała ciepło od przepływającego przez urządzenie powietrza. Dzięki temu temperatura w pomieszczeniu nieco spada.

Żeby osiągnąć jeszcze lepszy efekt, zamiast wody można zastosować wkłady wypełnione lodem przygotowanym wcześniej w zamrażarce. Moc chłodnicza takich urządzeń do zastosowań domowych zwykle jest niewielka – producenci bardzo często nawet o niej nie informują. Kłopotliwa może się okazać konieczność uzupełniania wody lub lodu. Jednak klimatory (klimatyzery) mają ważne zalety: kosztują 200-300 zł, czyli kilkakrotnie mniej niż „prawdziwe” klimatyzatory, a do działania potrzebują niewiele energii elektrycznej (jedynie do napędu wentylatora). Taki zakup można uznać za rozsądny, ale tylko wtedy, gdy nie można sobie pozwolić na większy wydatek.

Kiedy szukamy domu albo wybieramy jego projekt, zwracamy uwagę, by wnętrza były dobrze nasłonecznione i jasne, z dużymi oknami – żeby docierało do nich jak najwięcej naturalnego światła. Nie ma wątpliwości, że stwarza to bardzo miłą atmosferę, ale trzeba brać pod uwagę to, że latem nadmiar słońca może ją popsuć – zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniach sprawi, że trudno będzie cieszyć się pięknym otoczeniem widocznym przez okna. Podobny problem występuje na poddaszach, zwłaszcza tych z oknami połaciowymi skierowanymi na południe. Warto więc pomyśleć o kupnie klimatyzatora do domu.

Klimatyzacja w domu – jaką temperaturę utrzymywać?

Nie ma przepisów, które wymagałyby utrzymywania latem w pomieszczeniach mieszkalnych określonej temperatury (o ile nie ma w nich klimatyzacji), jednak jeśli przekracza ona mniej więcej 25^oC i do tego powietrze jest wilgotne, wiele osób, zwłaszcza mających kłopoty z układem krążenia, zaczyna się czuć źle. W takiej sytuacji możliwość obniżenia temperatury wydaje się być równie pożądana jak ogrzewanie domu zimą. Dlatego warto zadbać o jeszcze jeden element jego wyposażenia, który bardzo poprawi nasze samopoczucie i nie pozwoli upałom pozbawić nas żadnej przyjemności – klimatyzację.

Przeczytaj również: Jaka klimatyzacja sprawdzi się w Twoim domu?

Jak działają i z czego składają się klimatyzatory do domu?

Najpopularniejsze klimatyzatory przeznaczone do pomieszczeń mieszkalnych to urządzenia działające tak jak lodówki. Składają się zatem z podobnych elementów:

• agregatu sprężarkowego,
• skraplacza,
• elementu dławiącego (kapilary,
• ewentualnie zaworu rozprężnego)
• parownika (chłodnicy powietrza).

Oprócz tego są jeszcze wentylatory intensyfikujące wymianę ciepła – jeden wymusza przepływ powietrza chłodzącego skraplacz, drugi powoduje obieg schładzanego powietrza w pomieszczeniu. Jest też filtr, który je oczyszcza.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Andrzej Szandomirski

Zapewne nie wszyscy uznają, że klimatyzatory są tanie, ale z pewnością nie jest to luksus zarezerwowany wyłącznie dla najbogatszych. Zamiast narzekać na upały, warto chyba wydać kwotę porównywalną z tą, jaką trzeba przeznaczyć na przykład na telewizor, by zapewnić sobie komfort przez całe lato

Gdy decydujemy się na zakup klimatyzatora, stajemy przed wyborem: czy ma być przenośny, czy zainstalowany na stałe – stacjonarny. W pierwszej chwili może się wydawać, że wybór jest prosty, bo urządzenie mobilne jest praktyczniejsze i mniej kłopotliwe. Jednak to rozwiązanie ma istotne wady. Wprawdzie klimatyzator jest gotowy do działania od razu po rozpakowaniu i włożeniu wtyczki do gniazda elektrycznego, więc odpadają wszelkie niedogodności związane z jego montażem, w dodatku można go przestawiać tam, gdzie akurat jest potrzebny, ale jest też druga strona medalu. Wydajność klimatyzatorów przenośnych jest na ogół mniejsza niż stacjonarnych i są one głośniejsze.

Czy wszystkie klimatyzatory do domu generują duży hałas?

Hałas niektórych jest tak dokuczliwy, że skutecznie zniechęca do korzystania z nich przez dłuższy czas. Jeżeli jest to klimatyzator monoblokowy (kompaktowy), czyli taki, którego wszystkie elementy znajdują się w jednej obudowie, to chłodzące jego skraplacz powietrze (ciepłe) jest z niego odprowadzane elastyczną rurą o średnicy kilkunastu centymetrów. Jej wylot trzeba umieścić poza chłodzonym pomieszczeniem, co w praktyce zwykle oznacza konieczność wystawienia jej przez najbliższe okno, oczywiście uchylone (wykonanie specjalnych otworów spowoduje dodatkowe straty ciepła zimą, więc lepiej tego nie robić). Z tego wynika niewielka sprawność systemu – wydmuchiwanie przez klimatyzator powietrza z pomieszczenia powoduje powstanie w nim podciśnienia, co sprawia, że przez uchylone okno napływa powietrze z zewnątrz.

W czasie upału ma ono oczywiście wysoką temperaturę, więc w ten sposób w pomieszczeniu pojawiają się dodatkowe zyski ciepła, z którymi musi sobie radzić klimatyzator. Tej niedoskonałości można uniknąć, wybierając urządzenie wyposażone w dwie rury – jedną odprowadzającą, a drugą doprowadzającą powietrze do skraplacza – albo stosując specjalną osłonę okienną z otworem na rurę (niektórzy producenci oferują ją jako akcesorium). Nie rozwiązuje to jednak problemu z hałasem.

Przenośny klimatyzator – jak działa?

Bardziej zadowolonym można być z klimatyzatora dwuczęściowego – typu split – w którym parownik jest umieszczony w osobnej obudowie połączonej z pozostałymi elementami klimatyzatora cienkimi rurkami. Jednostkę zewnętrzną z hałaśliwymi podzespołami – skraplaczem, wentylatorem wymuszającym przepływ chłodzącego go powietrza i sprężarką – umieszcza się poza domem. W pomieszczeniu jest jednostka wewnętrzna z parownikiem i cichym wentylatorem wprawiającym w ruch powietrze obiegowe. Obie jednostki są połączone cienkimi elastycznymi przewodami wypełnionymi płynem – czynnikiem chłodniczym. Wprawdzie w przypadku klimatyzatorów przenośnych jednostkę zewnętrzną zwykle wystawia się za okno, więc ze względu na przewody musi ono pozostać uchylone tak jak w czasie korzystania z urządzenia monoblokowego, ale ich mała średnica sprawia, że szczelina może być niewielka, a działanie klimatyzatora nie wywołuje podciśnienia powodującego napływanie do pomieszczenia ciepłego powietrza.

Podsumowując – split jest cichszy i zwykle pobiera mniej energii elektrycznej niż klimatyzator monoblokowy zapewniający taki sam efekt chłodzenia.

WIDEO: Zalety domowej klimatyzacji. Co może klimatyzator

Klimatyzacja do domu montowana na stałe – czy warto?

Klimatyzator stacjonarny jest skonstruowany tak, że wymaga przymocowania do ściany lub sufitu. Jego oczywistą wadą jest to, że nie można go łatwo przemieszczać, więc chcąc chłodzić kilka pomieszczeń, trzeba zainstalować kilka takich urządzeń, nawet jeśli nie ma potrzeby uruchamiania ich w tym samym czasie.

Klimatyzatory stacjonarne, podobnie jak przenośne, mogą być monoblokowe albo dwuczęściowe (typu split). Klimatyzator monoblokowy należy zainstalować tak, żeby część jego obudowy znajdowała się na zewnątrz budynku, by odprowadzać tam ciepło ze znajdującego się w niej skraplacza. Najłatwiej jest zamocować takie urządzenie w otworze okiennym, do czego zwykle jest ono przystosowane. Planując takie rozwiązanie, trzeba tylko brać pod uwagę to, że znacznie ograniczy się w ten sposób ilość naturalnego światła docierającego do wnętrza oraz że hałas klimatyzatora monoblokowego bywa bardzo dokuczliwy. Warto się zatem na niego zdecydować tylko w sytuacji, gdy nie można zastosować klimatyzatora dwuczęściowego. Urządzenia typu split są bowiem tych wad pozbawione i z tego względu wybiera się je najczęściej.

Jednostki wewnętrzne splitów (chłodzące powietrze w pomieszczeniu) występują w wersjach przeznaczonych do zamontowania na ścianie albo na suficie, ewentualnie do ustawienia na podłodze. Jednostka zewnętrzna (odprowadzająca ciepło na zewnątrz) może być oddalona od wewnętrznej co najmniej o kilka metrów, a w przypadku urządzeń o większej mocy (z większą sprężarką) nawet o kilkadziesiąt, więc bez problemu można dla niej znaleźć miejsce poza domem, w którym nie będzie przeszkadzać ani szpecić elewacji. Obie jednostki łączy się cienkimi, koniecznie izolowanymi rurami miedzianymi – jest to tak zwana instalacja freonowa, której wykonanie powinno się powierzyć fachowcom. Po zmontowaniu instalacji trzeba ją napełnić czynnikiem chłodniczym zalecanym przez producenta urządzenia.

Do ceny klimatyzatora trzeba zatem doliczyć co najmniej kilkaset (a nierzadko kilkakrotnie więcej) złotych za zainstalowanie go.

Piotr Laskowski, Redaktor naczelny